Giften

We zijn blij met elke gift en we willen een ieder die gedoneerd heeft hiervoor hartelijk danken

Giften seizoen 2023

Een groepsfoto van Stab 13933 A voor de ingang van de Nicolaas Beetsschool aan de Snaarmanslaan in Alkmaar, gemaakt in 1942. Het is ons niet bekend welke administratieve afdeling in dit gebouw gevestigd was. Het Feldpostnummer 13933 A verwijst naar de Stab I. Bataillon Infanterie-Regiment 158, de staf van het 1e batallion van het infanterie regiment 158, die inderdaad in deze periode in Nederland was gelegerd. Vanaf Juni 1942 is dit regiment naar het oostfront verplaatst, waar het rond Kursk en  Belgorod zware verliezen heeft geleden.

Op de muur van het gebouw is een poster van de Waffen SS en van de NVV te zien.

In het gebouw zit nu de basisschool en kinderopvang Bello.

Dit zijn de 2 posters die op de foto te herkennen zijn. Links een poster voor de oproep zich te melden voor de Waffen SS. De poster rechts is van de Nederlandsch Verbond van Vakverenigingen (NVV), waarvan het bestuur op last van de Deutsche Arbeitsfront op 6 juli 1940 overging naar de NSB onder leiding van de NSB-er Hendrik Jan Woudenberg. Zijn doel was het gelijkschakelen van de vakcentrale en het samenbrengen van alle Nederlandse arbeiders in één organisatie, maar op 1 mei 1942 werden het NVV en de daarbij aangesloten vakverenigingen ontbonden. Ze gingen in hun geheel op in het Nederlandsche Arbeidsfront (NAF).


Recente foto van het gebouw waar nu de basischool en kinderopvang Bello gehuisvest is.

Onder staan enkele foto's die recent zijn opgedoken. Het zijn hoofdzakelijk foto's die vroeg in de oorlog gemaakt zijn, dus 1940 en 1941. 

2 fotos van soldaten voor de Ortskommandantur in 1940 gemaakt door een duitse soldaat. Do opschrift van de foto vermeld foutief Wehrmachtskommandantur. De Ortskommandantur werd pas vanaf 1942 de Wehrmachtskommandantur toen ook de Wehrmachtskommandant in Huize Voorhout intrek nam.

2 fotos van soldaten voor de Ortskommandantur in 1940 gemaakt door een duitse soldaat.

Hieronder enkele fotos gemaakt in Alkmaar door een duitse soldaat in 1940. Boven de hertjes van het Hertenkamp in het Alkmaarder Hout

Rechts de Rochdale school en daaronder een foto van de achterkan van enkele huizen aan de Steijnstraat, gefotografeerd vanaf de Blekerskade.

2 fotos van singel vanaf de Emmabrg uit 1940 gemaakt door een duitse soldaat.

Groepje duitse Luftwaffe soldaten poserend voor de molen van Piet in 1940.

2 fotos van de molen van Piet uit 1940 gemaakt door een duitse soldaat.

Drie duitse Luftwaffe soldaten poserend op de brug van de Kosterstraat met het lyceum op de achtergrond in 1940.

Dit is een foto van het waaggebouw vanaf de Appelsteegbrug uit 1940 gemaakt door een duitse soldaat.

Dit is een foto van 3 duitse Luftwaffe soldaten op het Waagplein in mei 1941. Ze hebben geen van allen bewapening, zelfs geen dolk. De linker draagt een aktentas.

Een tijdje terug hebben we een serie fotos gekregen. Dit setje bestaat uit foto's die allemaal van rond de bevrijding van Alkmaar zijn. Ze laten de terugtrekkende Duitsere soldaten zien, als ook de intrekkende Canadeese troepen en feest vierende mensen. Daarnaast zijn er foto's van de in Alkmaar overvliegende vliegtuigen van de voedseldroppingen bij het vliegveld Bergen in mei 1945. Ook zjn er foto's van de parade om de bevrijding te vieren.

Een foto van bloemen, waarschijnlijk tijdens of vlak na de dodenherdenking van 10 mei 1945 aan de Harddraverslaan waar nu het monument van de Stedenmaagd staat. Hier wordt herdacht de fusillade van Pieter Booij, Arie Kapitein, Marinus Post, Pieter van Velzen en Frans van der Zeijden.

Molen van Piet vanaf de Kennermerstraatweg. Vlak bij de waterrand is de prikkeldraadversperring te zien.

Intocht van de Canadeese troepen met juichende mensen langs de kant van de Kennemerstraatweg. Op de foto een scout car. Het gebouw op de achtergrond is het voormalige Koekenbier.

Intocht van de Canadeese troepen met juichende mensen op dezelfde locatie genomen. Op de foto een gepanserde troepentransported, mogelijk een halftrack.

Intocht van de Canadeese troepen met juichende mensen aan de Kennemerstraatweg, ter hoogte van Huize Voorhout. Rechts op de foto is een Canadeese motorrijder te herkennen.

Intocht van de Canadeese troepen.

Een foto van feest vierende mensen. Op de voorgrond rechts is een Canadeese soldaat te herkennen.

Mensen op het dak van een huis om de overvliegende vliegtuigen te aanschouwen. Deze vliegtuigen maken een rondje over Alkmaar na voedsel te hebben gedropt bij het vliegveld bergen begin mei 1945. Dit is vanaf het dak van de het huis aan de Emmestraat 37, kijkende naar het noord-oosten.

Nog een foto vanaf hetzelfde dak, maar dan in noord-westelijke richting. De huizen op de voorgrond zijn van de Prins Hendrikstraat.

Ook vanaf hetzelfde dak, maar dan kijkend naar noord-west met overvliegende vliegtuigen boven de stad. De molen van Piet en de grote kerk zijn duidelijk te herkennen. Het gebouw op de voorgrond is Prins Hendrikstaat 17 met schuin tegenover de drie huisen met trap-gevels.

Een groep verklede mensen op een kar voor de bevrijdingsoptocht.

Een andere groep verklede mensen op een soortgelijke kar.

Foto van de Binnelandse Strijdkrachten (BS) aan de Kennemerstraatweg ter hoogte van het plansoen tussen de bunker, te zien rechts achter op de foto, en Huize Voorhout. Deze 2 foto's zijn mogelijk de opstelling van de BS voor een optocht of iets dergelijks. Dit kan zijn de plechtigheden voor de begraafnis van Johannes Baas en Johannes Smit, of een deelname aan een parade of tijdens de herdenkingsfeesten.

Foto van de Binnelandse Strijdkrachten (BS) aan de Kennemerstraatweg net iets verder richting Huize Voorhout. Op de achtergrond is duidelijk een Spanische Reiter prikkeldraadversperring te zien. 

Duitse soldaten "op wacht" voor de bunker (Regelbau 617) bij de molen van Piet aan het Ritsevoort. Er zitten mensen op de helling en zelfs op de bunker. De Duitse soldaten zijn beide nog bewapend met hun k98 geweer. Mogelijk is dit dus tijdens de intocht van de Canadeese troepen en voordat de Duitsers de stad verlaten. De bunker aan het Ritsevoort was gecammoufleerd met netten.

Binnelandse Strijdkrachten (BS) aan de Kennermerstraatweg. Op de achtergrond rechts is de telefoonbunker te zien, Regelbau 616. De bakstenen camouflage met ingeschilderde ramen is duidelijk te zien. Tussen de soldaten door is de prikkeldraadversperring te zien die het plantsoen afzette.

Een onduidelijke foto. De man rechts is een burger, maar de man links is een soldaat. Het is alleen niet helemaal duidelijk of het een Duitse of Canadeese soldaat is. De vorm van de helm suggereert dat het om een Duitse soldaat gaat. Mogelijk is deze foto tijdens de aftocht van de Duitsers uit Alkmaar.

Een cynisch Duits gezind propaganda boekje als waarschuwing voor het tweede front. Het boekje is als .pdf beschikbaar als erop geklikt wordt.

"Op een schoonen morgen nadert een groote vloot Neerlands kust...

De Duitschers krijgen de Engelsche vloot in de gaten... Zij richten erenbogen op en versieren steden en dorpen feestelijk...

Dan maken zijn rechtsomkeer en vertrekken met grooten spoed. Ze laten ons land keurig en netjes achter...

De Tommies gaan aan wal... en brengen cigaretten, thee en koffie mee!

H.M. de Koningin wordt per Gouden Koets in tromf en onder het gejubel der bevolking naar Den Haag gebracht...

Zoo stelt de "ware Nederlander" zich het tweede front voor! Behoort U ook tot hen?

Zou het "tweede front" welkelijk zoo'n verblijdend feit zijn?

Of zou het niet veeleer dit beeld te zien geven...

en de Tommies zullen dan geen cigaretten afwerpen... en ze schieten dan heusch niet met Krentenbollen...

Zóó zal het Tweede Front zijn... "

Foto van 5 Duitse soldaten in Alkmaar, waarschijnlijk staand op de Bergerbrug naar de stad. De kade rechts achter, de dubbele bomenrij en de gebouwen in de verte suggereren een blik vanaf de brug richting het westen naar het Murmellius gymnasium.

De foto is gemaakt november 1943.

De foto is in bruikleen van Prem Otjes.

Persoonsbewijs van Gerrit Rempt, uitgegeven 1941. Kapper van beroep, geboren en wonende in Schagen. 


Beneden de Ausweis van Gerrit Rempt, welke het recht gaf het Sicherungsbereich Schagen te betreden. Dit was het gebied van Schagen welke direct werd beheerd door de Wehrmacht, en welke dus beperkt toegankelijk was. Deze Ausweis was alleen geldig in bijzijn van het persoonsbewijs. Het gaf overigens geen toegang tot de militaitaire werken, zoals de bunker van de staf van de 347e Infanterie Divisie die tot juli 1944  in Schagen gelegerd was. 

Beide documenten zijn als PDF te downloaden.

2  munitiedoosjes voor 15 stuks 7,92 x 57 mm patronen. Dit was het standaard kaliber voor de infanteriewapens, zoals de K98, de M.G. 34 en de M.G. 42. Het linker doosje is voor karabijn K98 patronen, de rechter bedoeld voor gebruik in M.G.. Beide doosjes zijn voor de schwere Spitzgeschoß (s.S.) munitie, het meest gangbare type patroon. De reikwijdte was 4700 m, en de patroon was tot boven 1000 m bijzonder accuraat. Naast de s.S. waren er de S.m.E. Spitzgeschoß mit Eisenkern, die uiteindelijk de s.S. patroon verving vanwege het tekort aan lood. De S.m.K. Spitzgeschoß mit Kern was een speciale patroon voor panzerdoorboring, even als de nog effectievere S.m.H.K. Spitzgeschoß mit Hartkern die een wolfraam-karbide kern had. De tegenhanger was de l.S. Leichtes Spitzgeschoß, met een aluminium kern. Deze patroon had een aanzienlijk kleinere reikwijdte van 2000 m. Zeldzamere varianten zijn de P.m.K. Phosphor mit Kern, brandmunitie, en de B Beobachtung Patrone, een explosief patroon welke beide vooral werd ingezet om voertuigen in brand te schieten. Tegen mensen was dit een uiterst destructieve patroon, omdat de explosie plaatsvond na 10 cm doordringdiepte. Omdat dit type munitie verboden was, had het de deknaam als observatie-patroon.

Zie ook een duits voorschrift over de toepassing en werking van s.S., S.m.K. en S.m.K.(H) op pantserdoelen, Merkblatt 40/1.

Een 2 Reichspfennig uit 1938.

Een uitgevijld Willemientje van een kwartje uit 1941. Dit is een onderdeel van een hangertje of iets dergelijks geweest, en werd gedragen als stil verzet.

Zie verder bij Stil Protest.

Giften seizoen 2022

Giften van mevrouw Cristofoli. Het is een ansichtkaart als stil verzet en het na-oorlogse boekje van G.J. van Velthoven "Scheveningen Vucht". Haar moeder heeft deze altijd goed bewaard als herinnering aan de oorlog die ze als 10-er bewust had meegemaakt.

De kaart heeft een gedicht en de contouren van de koninklijke familie in de bladeren. Rechts staan ze in het rood ingetekend.

Het boekje is te lezen als PDF door erop te klikken.

Verhuld zijn vruchten in de harde schaal

Verscholen zijn de waarden in dit leven

Nochtans verstaan ons hart de klare taal

Van het symbool van Nederland gegeven.

Een oorlogszakboekje inclusief herkenningsplaatje en "groot verlof" veleend 28 mei 1940. Soldaat Stet uit Oudkarspel was onderdeel van het 21e Regiment Infanterie, 1e bataljon, 3e compagnie bewakingstroepen.

Het Oorlogszakboekje is beschikbaar als PDF document door erop te klikken.

Een Mosin-Nagant (Russisch: винтовка Мосина, vintovka Mosina), gedateerd 1891. Dit is een militair geweer dat eerst gebruikt werd door het leger van het Russische Rijk en later door de Sovjet-Unie, Finland en verschillende Oostbloklanden.

Vanaf 1883 werd in Rusland gezocht naar een vervanger van het enkelschots Berdan-repeteergeweer. In 1890 kon een keuze worden gemaakt uit een ontwerp van Sergej Ivanovitsj Mosin (een Russische kolonel van de artillerie) en een ontwerp van de Belgische wapenconstructeur Léon Nagant. Men besloot echter in 1891 voor het nieuwe geweer het grendelsysteem van Mosin en het magazijn van Nagant te combineren, vandaar de naam: Mosin-Nagant.

Deze Mosin Nagant is waarschijnlijk gebruikt in de Tweede Wereldoorlog en heeft een magazijn voor 5 patronen kaliber 7,62 x 54 R. Het magazijn kan worden gevuld door middel van een laadstrip, die van onderaf ingevoerd kan worden. De riem is niet bijbehorend.

Het betreft hier een gift die volgens de wettelijke bepaling onbruikbaar is gemaakt, zoals ook op de fotos te zien is.

Een hulpmiddel voor het uilijnen van kaarten, met bijbehorende tas. Brits, waarschijnlijk na-oorlogs, omdat de War-Department stempel niet vergezeld is van een datum.

Een plaquette "aan de British Broadcasting Corporation 1940-1945", de BBC. Nederland als een geketende en geknielde man.

Nederlande helm, die door de Alkmaarse verzetstrijder Gerrit Zandbergen is gebruikt in zijn Luchtbeschermingsdienst (LBD) tijd aan het begin van de oorlog. Z'n vrijwillige dienst bij de LBD gaf hem de mogelijkheid na Sperrzeit toch buiten te komen, wat door meerdere verzetstrijders werd gedaan. Deze helm is geschonken door Paul Castricum, de achterkleinzoon van Gerrit, en is bijgevoegd aan de expositie over omgekomen mensen uit het verzet.

De helm mist zijn plaat, en heeft het originele leger-binnenwerk wat gestempeld is met "CM 1935" (centraal magazijn).

Giften seizoen 2021

Deze foto's zijn gedoneerd door mevrouw Duin-Wit van haar vader Piet Wit.

De bekende personen zijn (zie pijlen op de foto rechts):

Achterkant van de foto, die is uitgevoerd in briefkaart format.

Strijdend gedeelte

Binnenlandse strijdkrachten vlak na de bevrijding 1945

Links is de ambachtsschool, daar lagen we ingekwartierd

Cor Goosens zittend vooraan 3e van rechts

Piet Wit zittend vooraan 2e van links

Foto van een groep van de Binnenlandse Strijdkrachten, strijdend gedeelte, poserend na waarschijnlijk een parade in 1945. Ze staan naast de ambachtsschool. Enkele personen zijn bekend, maar velen nog niet.

Foto van het plaatsen van borden voor de Canadeese bevrijder bij de Wehrmachtskommandantur in 1945, gesitueerd aan de Kennemerstraatweg in Huize Voorhout. Het opschrift van de foto (rechts boven) suggereerd dat dit rond 8 mei is, de datum dat de canadeese troepen Alkmaar binnentrekken. De man op de voorgrond met de stengun is Piet Wit.

Foto van Piet Wit, links op de foto, samen met een maat, beide uitgerust met een stengun, vlak na de oorlog. Het is onbekend voor welk huis ze staan.

Foto van een voorwerp op het strand.

Foto van de canadeese troepen tijdens de intocht in de Langestraat, hoek met de Achterstraat.

Het satirische boekje Metro, uitgegeven in 1945, met versjes en liedjes over de nazi bezetting op oude wijsjes. Gedoneerd door de heer van den Berg. De volledige scan van het boekje is toegankelijk door te klikken op de foto.

Een hele verzameling militaria: een camo helm ; twee insignes, rechts de Minensuchabzeichen en links de Marineartillerieabzeichen ; een brits thee blikje ; een pakje amateur cigaretten ; een duits-frans woordenboekje ; een boekje "Unsere Kriegsmarine" ; een borstschild van de Feldgendarmerie ; een schouderstuk ; een setje lege hulsen ; een gasmaskerbus riempje ; een gasmasker (niet op de foto) ; en een fietstasje.

Verschillende items zijn door de donateur als 13-jarige jongen ontvreemd uit de Ortskommandantur in Huize Voorhout.

Twee penningen. De linker is een herdenkingspenning van de spoorwegstaking in september 1944. De rechter is een herdenkingspenning van de mobilisatie in 1939 in Alkmaar. De inscriptie luidt: "Mobilisatie ; 1939 ; St. Nicolaas ; 5e Comp. 5e Bat. ; Alkmaar". Als u meer informatie heeft  over deze laatste penning, dan horen wij dat graag.

Giften seizoen 2020

Een exemplaar van Mein Kampf, uitgave van 1941. De inscriptie is moeilijk te lezen, maar het is een dankbetuiging voor bewezen diensten: "Unserem Gefolgschaftsmitglied Erika Saurin, am Tage der Beendigung Ihrer Lehrzeit, als Erinnerung  und Ansporn für weitere Tätigkeit in unserem Hause. Gezeichnet Heil Hitler, Nökel-Werke. ppa" en dan een handtekening. Nökel-Werke was een fabriek in Berlijn, Duitsland, die elektronische apparaten maakte voor met name de Luftwaffe, zoals schakelaars en verwarmde handschoenen.

Een Duitse handmicrofoon, gevonden in de Schoorlse duinen, gedoneerd door Casper Burgering. "Feind hört mit" is nog goed te lezen.

Setje van 9 foto's van de demonstratie van de Canadese troepen op 25 mei 1945. Zie ook Canadese legeronderdelen geven demonstratie.

Rijwiel Belasting plaatje voor 1940 - 1941 gekregen van Olga Volgers.

Een Delfts blauw wandbord ter ere van de bevrijding van Nederland op het nazi bewind met als tekst "Nederland bevrijd 5 mei 1945", in de stijl van Joris en de draak. De Duitse adelaar met een (linksdraaiend) hakenkruis tussen de vleugels is overwonnen. Daarnaast twee dichte pakjes Amateurs Sigaretten, ook wel oorlogssigaretten genoemd. Aangezien de bevoorrading van bijvoorbeeld koffie en tabak uit o.a. Nederlands-Indië onmogelijk was geworden in de oorlog, kocht Amateurs Sigaretten de teelt van amateur-tabakstelers in Nederland, zodat er toch gerookt kon worden.

Verzameling Distributie Stamkaarten van een gezin uit Alkmaar: links  onder de eerste versie, links boven drie stuks Tweede Distributie Stamkaarten die tijdens de oorlog zijn uitgegeven om het onderduikers moeilijk te maken om aan goederen te komen. Op de twee rechter foto's  zijn de binnenzijden afgebeeld, samen met restanten van enkele inlegvellen.

Duitse Feldfernsprecher  (1939) met na-oorlogs- headset (links) en een Britse oorlogs- headset (rechts). Gedoneerd door Dhr. W. Kuilboer, die deze set in zijn loopbaan zelf gebruikt heeft voor het aanleggen/repareren van PTT leidingen. 

Hieronder een selectie van de giften uit de seizoenen 2017 - 2018 - 2019

Fiets uit de oorlog, gemodificeerd met klein voorwiel, zodat er een kleinere kans was dat de fiets door de Duitse bezetter werd meegenomen.

Onklaar gemaakte Lee Enfield, het standaard wapen van Britse en Canadese troepen.

Herdenkingsbroche van de Binnenlandse Strijdkrachten en een speldje van de Nederlandsche Unie. De Nederlandsche Unie, tegenhanger van de NSB, werd  in juli 1940 opgericht en in december 1941 door de Duitse bezetter ontbonden.

Persoonsbewijs in een beschermhoes, een knijpkat van Philips, postzegels en een instructieboek voor de gemobiliseerde Nederlandse soldaat.

Bord "Voor Joden verboden", gevonden in een kelder in Alkmaar. Nadat dit bord aan het Regionaal Archief werd geschonken, is het aan onze stichting gedoneerd voor de expositie over de Jodenvervolging. Dit soort borden stonden bij de ingangen van parken  en plantsoenen in Alkmaar.

Jodenster, die zichtbaar moest worden gedragen op  kledingstukken.

Een set glazen opgestuurd vanuit de Arbeitseinsatz  in Duitsland, als groet van Jan aan zijn Oom en Tante in Nederland.

Groet uit Braunschweig, waar onder andere een wapenfabriek was waar Nederlandse dwangarbeiders te werk waren gesteld.

Herdenkingsbord aan het oorlogsjaar 1940.

Selectie boeken uit en over de oorlog.

Tekenwedstrijd in 1944, gewonnen door Ria Noort..........

.........met dit boek als prijs

Exemplaren van de oorlogseditie Alkmaarse Courant .

Journalistieke reportage van vijf bezettingsjaren 1940-1945. Uitgave door Ons Vrije Nederland, 1946

Ansichtkaarten van o.a. filmsterren uit de oorlogstijd.

SS-ring, geschonken door de vrouw die het in 1945 als kind in haar handen kreeg gedrukt, tijdens de Alkmaarse uittocht van de Duitsers in 1945.

Welfare Biscuits,  luchtdicht verpakt in blik. Voedselhulp begin 1945.

Verbandtrommel van de Luchtbeschermingsdienst.

Duits Heeres Druckvorschrift, H.Dv. 471 uit 1942, Handbuch für Kraftfahrer.  Handboek voor bestuurders van voertuigen; technisch naslagwerk over autotechniek.