Door andere ogen
Grossschaltstelle Type 616
Mijn eerste kennismaking met Grossschaltstelle Type 616 was er een van buitenaf. Op dat moment was de bunker gesloten en mijn historische kennis van het object was nog nihil. Het enige dat ik kon doen was rondom de bunker lopen en goed kijken. Misschien lag het aan het weer maar ik vond het bouwwerk een sombere en dreigende indruk maken. Als fotograaf kun je documentair te werk gaan en dan moet je de historische feiten en wetenswaardigheden correct en zonder ingrepen fotograferen en misschien nader toelichten. Dat heb ik niet gedaan. Ik ben technisch-esthetisch en verhalend aan de slag gegaan. In dat geval probeer je meer te fotograferen wat je onderwerp met je doet en hoe ‘mooi’ of ‘lelijk’ dat je dat vindt. Omdat je op dat moment geen journalist bent, mag je de werkelijkheid manipuleren en naar je hand zetten en dat heb ik dan ook gedaan. De kijker heeft maar weinig aanknopingspunten dat het hier over een bunker gaat. Het prikkeldraad, de strepen van de planken in het beton, de semi-gotische letters ‘St’ geven wel aanwijzingen. Wat overblijft is de dreiging en technisch-esthetische samenhang tussen de beelden die het verhaal vertellen.
Een vrolijke abstractie
Tijdens mijn tweede bezoek aan de bunker ben ik de trap opgegaan en een gedeelte van de bunker gefotografeerd en wel tot aan het dak. Alles ik grijs, dat denken we, maar dat is niet zo. In het grijze beton bevinden zich kleurzwemen van veroudering en oude graffiti lagen. Ook is het licht niet op alle plekken van dezelfde kleur en temperatuur. Oude roetdeeltjes uit de schoorsteen kunnen zichtbaar gemaakt worden. Het extreem versterken van de kleuren met behulp van software laat een rijk palet zien. Zo wordt een somber en grijs gebouw met zijn rechte geometrische vormen ineens een vrolijke abstractie.
Het begint altijd met woorden.
Het begint altijd met woorden die de waarheid verdraaien en haat zaaien. Dat begint het oormerken, brandmerken, nummeren, opsluiten. Het einde is herinnering, gedenken en berouw.
De foto’s werden gemaakt in het bunkermuseum van de stichting 40-45 in Alkmaar en het Nationaal Monument Kamp Vught.
André Bergmans (1953) is een enthousiast amateurfotograaf uit Heiloo. Hij is lid van de Fotobond en de Royal Photographic Society (UK). Werk van hem heeft onder andere gehangen in het Fotomuseum (Rotterdam), het Timmerhuis (Rotterdam) en het kantoor van de Royal Photographic Society in Bath (UK). Hij maakt alleen vrij werk en accepteert als amateurfotograaf geen opdrachten. Wel is er altijd interesse om, tot wederzijds voordeel, fotografische werkstukken te maken van documentaire en conceptuele aard.
Contact: aberg.2mans@kpnplanet.nl
EXPOSITIE in de Trog te Heiloo van 4 tot 29 september 2019
