79) Gedempte Nieuwesloot (kadaster)

Juda Tas

*   12-10-1914    Amsterdam     - overlevende onderduik

Esther Tas-Callo

*   05-06-1914   Amsterdam    - overlevende onderduik

Op de zolder van het Kadaster in Alkmaar fietst Juda Tas op een omgebouwde fiets en laadt een accu op voor de radio van het verzet, dat op dit adres het  ondergrondse nieuwsblad ROBU vervaardigt. Tijdens het trappen leest Juda het illegale blad Het Parool.


Het echtpaar Juda Tas (Jaap) en Esther Tas-Callo (Wil Verbeek) is ondergedoken in het gebouw van het Alkmaars Kadaster.

Terwijl de meeste van hun familie en vrienden waren gedeporteerd, hadden Juda en Esther vrijstellingen omdat ze als essentiele werknemers werden gezien, beide in hun eigen vakgebied. Toen ze in November 1942 hoorden dat de vrijstellingen zullen worden opgeheven, wisten ze dat ze moesten gaan onderduiken. Nadat ze van enkele kortsondige onderduikadressen gebruik hadden gemaakt, besloten ze een meer permanenter onderdak te zoeken.  Ze zochten hulp bij vrienden, het echtpaar van Zinderen Bakker-Roede. Rindert van Zinderen Bakker was werkzaam bij het kadaster in Alkmaar. Het idee was om het echtpaar Tas op de zolder van het kadaster te verbergen, en kreeg daarvoor de toestemming van de verantwoordelijke amtenaar Pieter Boer. Pieter was net getrouwd met Jannetje en er ontwikkelde zich een warme vriendschap tussen de families Tas en Boer. Zelfs de ouders van Jannetje zagen Juda en Esther als familie, en brachten ze regelmatig groenten en bloemen uit hun tuin.

Juda en Esther zijn mede-initiatiefnemers van het illegale blad ROBU, een samentrekking van Roze Bulletin, dat op 22 juli 1943 voor het eerst verschijnt tot het laatste exemplaar van 27 november 1944. Het blad werd in het gebouw van het kadaster in Alkmaar vervaardigd door de inwonende ambtenaar Rindert van Zinderen Bakker. Na gevangenneming van hun vriend Rindert wegens ander illegaal werk, gingen zij verder met de uitgave van het blad. Het blad verscheen dagelijks in een oplage tussen de 10 en 1.500 exemplaren. Het werd gestencild; de inhoud bestond voornamelijk uit nieuwsberichten. Aanvankelijk vermenigvuldigden zij tevens de wekelijkse PAROOL-nieuwsoverzichten. Vanaf begin 1944 stelden zij echter ook zelf weekoverzichten samen, die naar twintig verschillende plaatsen in Nederland werden gestuurd. Veel ontvangers vermenigvuldigden ROBU, op één adres in de Zaanstreek b.v. soms al 600 exemplaren. Enige dagen nadat men de beschikking over een stencilapparaat had verkregen, kwam een samenwerking met de PAROOL-verspreiders in Alkmaar tot stand en op 26 november 1944 werd ROBU onder dezelfde redactie voortgezet onder de titel "HET PAROOL-BULLETIN; voor Alkmaar en omgeving verzorgd door ROBU". Op 12 februari 1945 werd de uitgave op breder basis voortgezet als "DE VRIJE ALKMAARDER; uitgave van HET PAROOL, VRIJ NEDERLAND en ROBU". Op 22 maart traden ook JE MAINTIENDRAI en DE WAARHEID tot de redactie toe en werd het ideaal van een nauwe samenwerking tussen de progressieve' stromingen dicht benaderd. Zoals bij alle gecombineerde nieuwsbulletins het geval was, droegen de medewerkende organen geen verantwoordelijkheid voor elkaars opinie-uitgaven. De bedoeling was alleen het geven van betrouwbaar nieuws. DE VRIJE ALKMAARDER werd legaal voortgezet.

Juda en Esther overleven beiden de oorlog.


Esther Callo‏‎‎, dochter van Izaak Callo en Rika Brandon‏. Ook bekend als: Elly Callo, geboren ‎5 jun 1914 Amsterdam, overleden 25 augustus 1987 Rotterdam, 73 jaar. 

Gehuwd ‎7 mei 1942 Amsterdam met: Juda Tas. Ook bekend als: Juul Tas, geboren ‎1914 Amsterdam, overleden ‎7 oktober 1976 Capelle a/d IJssel‎, 61 of 62 jaar. 

Kinderen:

Exemplaar van ROBU van 22 november 1944, met een treffende beschrijving van het doel van het blad.

Bron: Regionaal Archief Alkmaar
Bron: YadVashem