82) Burgemeester Palingstraat 17

Herbert Lebram is de zoon van Max Lebram en Carla Lebram-Beherendt en wordt op 25 augustus 1901 geboren in Berlijn. Hij heeft nog een oudere zus Vera. In Berlijn werkt hij in de mode, in de administratie en later als ontwerper, bij verschillende grote confeciebedrijven. In 1933 begint hij een eigen zaak Lebram & Wallach. Hij vlucht in januari 1937 naar Amsterdam, maar kort naar aankomst keert hij terug naar Berlijn vanwege de plotselinge dood van zijn vader op 15 januari. Hij besluit voorlopig in Berlijn te blijven om zijn moeder en zus bij te staan.

In 1934 leerde Herbert Ursula Moses kennen, een meisje dat 16 jaar jonger was dan hij. Na eerst met een andere man verloofd te zijn geweest, kiest Ursula voor Herbert en trouwen ze op 12 juli 1938.

In 1938 moet Herbert zich verantwoorden omdat hij werd verdacht van een relatie met de niet Joodse Eva Dorn, die bij hem in dienst was. Zulke relaties waren volgens de rassenwet verboden. Hij werd hiervoor vrijgesproken, maar het betekende wel dat zijn papieren werden achtergehouden. Om de verdenkingen te minimaliseren waren Herbert en Ursula genoodzaakt om zich schuil te houden. Ze plannen vervolgens om Duitsland te ontvluchten naar Amsterdam. In 1938 was de Nederlande regering al terughoudend om emigratie naar Nederland te honoreren. Alleen bij een economisch belang of aantoonbaar direct levensgevaar was dit mogelijk. Herbert weet via zakenrelaties een vaste baan aangeboden te krijgen bij het confectiebedrijf in Amsterdam van Hans Buki, om ook maar de indruk te vermijden dat hij als vluchteling naar Nederland komt. Naast deze aanstelling krijgt Ursula in december 1938 ook de benodigde reis- en verblijfsvergunning. Omdat hun papieren nog altijd achtergehouden zijn, regelt hij via een jurist nieuwe paspoorten, zodat het stel op 7 februari 1939 uit Berlijn vertrekt. Ze vliegen via Tempelhof en sturen hun bagage vooruit naar Amsterdam.

Eenmaal in Nederland komen ze regelmatig bekende gezichten tegen, zoals zijn tante Frieda Josephy met haar beide dochters Edith en Lily, die naar Naarden zijn gevlucht. Herbert begint zijn werk in Amsterdam en een betrekkelijk zorgeloze tijd volgt. In mei 1939 emigreert zijn werknemer naar Amerika en vindt Herbert een nieuwe betrekking. Daarna ontmoeten ze Margot Lesser, een vriendin die Herbert kent sinds 1926, die ook naar Amsterdam gevlucht is in de zomer van 1939 en ook in de confectie werkt. Het stel heeft het plan dat mocht de oorlog in Nederland ook uitbreken, ze naar de Verenigde Saten zouden emigreren. Reeds in Berlijn had hij de visa aangevraagd, met het verzoek het registratienummer door te geven aan het Amerikaanse consulaat in Rotterdam. Toen de oorlog in Nederland uitbreekt, krijgen ze bericht dat hun visum is goedgekeurd en opgehaald kan worden. Maar bij het bombardement van Rotterdam is het consulaat afgebrand en moeten ze in Nederland blijven. Zijn moeder, zijn zus Vera en diens echtgenoot zijn Berlijn wel ontvlucht naar Amerika via Moskow, Wladiwostok en Japan.

De situatie in Amsterdam verslechterde geleidelijk. Na de razzia's van februari 1941 in Amsterdam regelen ze verschillende schuilplaatsen. In de zomer van 1942 lopen Herbert en Margot in de fuik van een razzia. Echter, een onbekende spreekt ze aan en zegt: "hou je tas tegen de borst en loop achter me aan". En zo worden ze door een onbekende, hun Jodenster afdekkend via een steegje gered uit de gevarenzone. Daarna ontloopt Herbert ook opgepakt te worden door de Sicherheitspolizei doordat die bij het naastgelegen huis aanbelden toen hij een collega bezocht. Het wordt tijd om onder te duiken.

Via een collega van Margot, Ria Vervoort, komen ze in contact met Dave Philips en Ans Roos, die via haar contacten met de gereformeerde kerk een onderduikadres in Alkmaar regelt bij Clien en Carel van Hartingsveldt. Margot besluit al eerder, eind 1942, onder te duiken in Amsterdam. Eind februari 1942 sturen ze al hun belangrijkste spullen naar hun onderduikadres in de Burgemeester Palingstraat 17 en op 1 maart 1942 gaan Herbert en Ursula gescheiden naar Alkmaar met de trein, Herbert met Ans en Ursula met Dave. Ze hadden ook valse persoonsbewijzen weten te kopen.