18) Langestraat 37

Abraham Drukker

* 13-09-1895 Zaandam

† xx-10-1944 Auschwitz - 49 jaar

Juliette Drukker-Cohen

* 30-03-1890 Amsterdam

† xx-10-1944 Auschwitz - 54 jaar

Marjan Drukker

* 18-11-1929 Alkmaar

† xx-10-1944 Auschwitz - 14 jaar

Abraham Drukker en Juliette Drukker-Cohen

Bron: Regionaal Archief Alkmaar

Marjan Drukker

Bron: Joodsmonument.nl

Schoolfoto Marjan Drukker uit 1940, ze is dan 11 jaar.

Bron: Joodsmonument.nl

In 1921 vestigde het jonge echtpaar Abraham Drukker en Juliette Cohen zich in Alkmaar. Bram werkt als handelaar in jutezakken. Op 18 november 1929 wordt hun dochtertje Marjan geboren. Het Joodse gezin woont dan aan het Luttik Oudorp 41. Maar omdat de familie het huis wordt uitgezet omdat het door de Wehrmacht is gevorderd, vinden zij gastvrij onderdak bij de familie Elzas aan de Langestraat. Dochter Marjan groeit op als ieder ander Alkmaars kind. Ze viert Sinterklaas en Sint-Maarten en loopt mee met de kinderoptocht van Alkmaars Ontzet. Als klein meisje krijgt ze een poppenhuis in de vorm van een Amsterdams grachtenpand.

De Tweede Wereldoorlog komt echter ook voor Marjan steeds dichterbij. Marjan Drukker zou in 1941 naar de Rijks-H.B.S. in Alkmaar gaan. Ze stond al ingeschreven, maar werd in september 1941 uitgesloten. In plaats daarvan was ze vanaf 23 maart 1942 leerling in klas 1G van het Joods Lyceum Amsterdam. Een jaar later werd het gezin uit huis gezet. Vanaf dat moment volgde een zwerftocht langs verschillende onderduikadressen In Utrecht en Gelderland. Zij waren toen in het bezit van valse persoonsbewijzen. Drukker heette Willem Johannes Beekink, geboren 22 oktober 1897 te Den Haag, chef timmerman bij de gemeentelijke brandweer. Mevrouw Drukker heette Johanna Maria Robbe, geboren 30 juli 1902 te Den Haag.

Twee jaar lang ging dat goed en in februari 1944 kreeg het gezin een onderduik in Warmenhuizen bij veehouder Pieter Kleibroek*.

Op 13 april 1944 wordt het bevolkingsregister van Warmenhuizen verdonkeremaand. Dit gebeurde door Jan Sinnige (voedselofficier NH) en Rein Posthuma (arts in Warmenhuizen). Het register werd door Klaas Mink in zijn schuitje het Ambacht (Geestmerambacht) in gebracht. Tijdens de daarop volgende razzia op 17 mei 1944 werd het gezin samen met hun beschermheer Kleibroek opgepakt. Het gezin gaat op 26 mei 1944 naar Westerbork, barak 67, en op 4 september 1944 op transport naar Theresienstadt. Van daaruit gaat Abraham op 29 september 1944 en Juliette en Marjan op 4 oktober 1944 naar Auschwitz, waar ze allen zijn vergast. Omdat geen exacte overlijdensdata kon worden vastgesteld, heeft de rechtbank Amsterdam in 1947 vastgelegd dat zij daar zijn omgekomen omstreeks oktober 1944.

Persoonsbewijzen van Abraham en Juliette, links vervalst, rechts echt met "J".

Bron: Kaddiesj voor Joods Alkmaar, Historiche Vereniging Alkmaar

* Pieter Kleibroek heeft eerst gevangen gezeten in kamp Vught. Begin september 1944 gonzen geruchten over de op handen zijnde bevrijding door het kamp. Maar terwijl de gevangenen zich verheugen op hun snelle vrijlaten, treft de kampleiding koortsachtig maatregelen om het kamp geheel leeg te maken voor de Geallieerden arriveren. Op 5 (Dolle Dinsdag) en 6 september 1944 worden alle gijzelaars uit het kamp vrijgelaten. Maar de politieke gevangenen worden in treinen geladen. De vrouwen worden naar concentratiekamp Ravensbrück getransporteerd, de mannen naar concentratiekamp Sachsenhausen. Ook Pieter Kleibroek belandde als politieke gevangene in Sachsenhausen (Oranienberg). In april 1945 werden de gevangen van dit kamp weer verplaatst. Tijdens hun afmars naar Lübeck, 21 april 1945, werd door ooggetuige de heer A. Bruin waargenomen, hoe Pieter Kleibroek door uitputting aan de kant van de weg was gaan liggen. De heer Bruin zag toen dat één van de bewakers naar Pieter Kleibroek toeging, zijn revolver trok en hem met een schot in de nek doodde.


Bron: Genealogie online

De herinneringen van Abraham Dekker over de periode 10 mei 1940 tot april 1943 zijn bewaard gebleven en in bezit van het Regionaal Archief Alkmaar. Ze zijn gepubliceerd in het boekje Kaddiesj voor Joods Alkmaar, gepubliceerd door de Historische Vereniging Alkmaar. Het betreffende hoofdstuk is hieronder afgebeeld, gereproduceerd met toestemming van de Historische Vereniging Alkmaar.

Drukker Herinneringen.pdf

Symbool voor het lot van Marjan en haar ouders

Het poppenhuis van Marjan Drukker is een uniek stuk speelgoed. Het eenvoudige art-deco interieur is ingericht met voorwerpen die de jonge Marjan uit haar directe omgeving kende. Op de kast staat een menora, de zevenarmige Joodse kandelaar, aan de muur hangt een miniatuurschilderij van landgoed Nijenburg. Maar het poppenhuis is meer dan speelgoed. Het is inmiddels uitgegroeid tot een symbool voor het verhaal van de familie Drukker en het lot van de Alkmaarse Joden. Het meisje voor wie dit huis gemaakt is kwam nooit meer terug naar Alkmaar. Ook hun beschermheer Piet Kleibroek niet, hij werd vermoord door een nekschot tijdens een afmars van gevangenen van Oranienburg naar Lübeck.

Abraham Drukker, Juliette Cohen en hun dochter Marjan werden in oktober 1944 in Auschwitz vergast. Marjans poppenhuis bleef bewaard bij Ingrid Ehlert, een nichtje van de maker, de man van het vroegere dienstmeisje van de Drukkers, die het in 1931 aan Marjan heeft gegeven. Enige jaren geleden werd het poppenhuis door mevrouw Ehlert geschonken aan het Miniaturen- en poppenhuismuseum in Breda. In het voorjaar van 2013 keerde het poppenhuis voor het eerst en voor even terug naar huis, naar Alkmaar.

Bron: Dienke Hondius, Absent. Herinneringen aan het Joods Lyceum Amsterdam 1941-1943 (Amsterdam 2001)

Het gezin Drukker als Marjan rond de 14 jaar is. Deze foto is genomen tijdens de onderduik periode in Gelderland.

Bron: Joodsmonument.nl

Marjan met moeder Juliette in het Victoriapark in Alkmaar.

Bron: Joodsmonument.nl

Het gezin Drukker.

Bron: Joodsmonument.nl

Marjan met vader Abraham in het Victoriapark in Alkmaar.

Bron: Joodsmonument.nl

Herdenkingsstenen voor Abraham Drukker, Juliette Drukker-Cohen en Marjan Drukker, Luttik Oudorp 55, Alkmaar

Bron: Stichting Herdenkingsstenen Joods Alkmaar