Centrale Keuken in Alkmaar
De Rijksoverheid nam in het voorjaar van 1941 het initiatief om overal in het land centrale keukens te openen. Gemeenten werden opgeroepen Centrale Keukens in te richten. Verwachte moeilijkheden met de voedselvoorziening en het bevorderen van een zuinig gebruik van de schaarse voedingsmiddelen waren de redenen om tot het inrichten van deze keukens over te gaan.
De maaltijden zouden zoveel mogelijk in overeenstemming met de geldende voedingsleer worden samengesteld: dus voldoende vet, vezels en voedingswaarde. De maaltijden bestonden doorgaans uit stamppot; ze werden centraal gekookt en in gamellen naar de uitdeellokalen gebracht. De Alkmaarse uitdeellokalen waren:
het gebouw kindervoeding in de Doelenstraat
het R.K. Gezellengebouw op het Verdronkenoord
de Tesselschadeschool, ingang Laat
het R.K. Patronaatsgebouw op het Varnebroek.
De Centrale keuken van Alkmaar kwam begin januari 1941. Er hoefde in eerste instantie geen aparte keuken ingericht te worden omdat het eten door Hoogenstraaten conservenfabriek in Alkmaar bereid kon worden.
Tot 1969 zat de conservenfabriek van Hoogenstraaten aan de Fabrieksweg achter het station Alkmaar. In 1969 ging de fabriek failliet en werden de panden gesloopt om plaats te maken voor kantoorgebouwen.
Al weer snel, april 1941, kon er niet meer worden gekookt door Hoogenstraaten. De fabrieksmachines moesten worden klaargemaakt voor hun zomercampagne om verse groenten in de conservenfabriek te verwerken. In die tijd werd gekookt in het gebouw van de Doelenstraat, waar eerder het eten voor kindervoeding gereed gemaakt werd. Het daar gevestigde uitdeellokaal werd samengevoegd met dat in de Tesselschadeschool op de Laat.
Hoogenstraaten conservenfabriek
De maaltijden werden niet contant betaald. Ongetwijfeld was dit bedoeld om snelheid bij de uitdeling van de maaltijden te garanderen. Bij inlevering van vier vleesbonnen, een halve vet- of boterbon en een kwart peulvruchtenbon kreeg men een knipkaart. Op vertoon van die knipkaart kreeg je ofwel een dagkaart à 25 of 13 cent voor de sociaal gesteunden, ofwel een halve weekkaart. In beide gevallen werden er vakjes op de knipkaart ongeldig gemaakt door een knipje. Naar gelang de eerder aangeschafte dag- of weekkaarten kon met vaststellen hoe groot de vraag per uitgiftedag zal zijn.
Begin 1941 werden er in Alkmaar tussen 1.300 en 1.500 porties door de centrale keuken afgeleverd; doordat de oorlogsomstandigheden het voedsel steeds schaarser maakten, steeg dit percentage voortdurend. Hoewel de kwaliteit van het eten uit de Centrale keuken vooral in de hongerwinter veel kritiek kreeg, mag aangenomen worden dat door het instituut Centrale keuken velen in leven konden blijven.
De Centrale keuken van Alkmaar stopt op 17 augustus 1945.
Bron: Alkmaarsche Courant 14-01-1941, collectie regionaal archief alkmaar ; alkmaaropdekaart.nl